Dünyanın Gözü Bu Açılışta

13/07/2006 14:38

Bakü-tiflis-ceyhan Petrol Boru Hattı Resmi Açılışı Yapılıyor.

Haber: Hayati Akbaş

'Asrın Projesi' veya '21'inci Yüzyılın İpek yolu' olarak adlandırılan hattın açılış töreni, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın ev sahipliğinde, Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikheil Saakashvili, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, KKTC Başbakanı Ferdi Sabit Soyer, İngiltere Başbakan Yardımcısı John Prescott ve Türkiye dâhil 32 ülkeden bakan veya bakan yardımcılarının katılımıyla gerçekleştiriliyor.

Törende Sırbistan, Arnavutluk, Suudi Arabistan, Yunanistan, Yemen, İsrail, Estonya, Ürdün, Fas, Suriye, İtalya, Nijerya, Polonya, Gürcistan, Litvanya, Oman, Kırgız Cumhuriyeti, Sudan, Moldova, Avusturya, Azerbaycan, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Kazakistan, Norveç, Bulgaristan, Hırvatistan, Pakistan ve ABD, bakan veya bakan yardımcısı düzeyinde temsil edilecek.

BP Başkanı Lord Browne, BTC CEO'su Michael Townshend, İslam Konferansı Örgütü Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu, OECD Enerji Ajansı Genel Direktörü Luis Echavarri, Uluslararası Enerji Forumu Genel Sekreteri Arne Walther, AB Komisyonu Enerjiden Sorumlu Komiseri Andris Piebalgs ile BP üst düzey yetkilileri törene katılacak.

Konuklar için Çırağan, Conrad, Ceylan ve Hilton otelleri kapatıldı.

Tören için BTC'nin büyük ortağı BP'nin de İngiltere'den gelecek 400 kişilik bir konuk listesi bulunuyor. BP, kendi misafirleri için İstanbul'da dört oteli kapattı. Adana'da üç otel ayrıca kapatıldı.

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in, Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı'nın açılışı dolayısıyla dün Çırağan Sarayı'nda verdiği yemeğe, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili'nin de aralarında bulunduğu yaklaşık 650 davetli katıldı.

Ceyhan'daki tören programı

Ceyhan'da bugün yapılacak tören için devlet başkanları, özel uçaklarıyla Adana İncirlik Hava Üssü'ne inecekler. Buradan da zırhlı araçlarla tören alanına geçecekler. Diğer konuklar Adana Şakir paşa Havaalanı'na inecek ve buradan Ceyhan'a taşınacaklar. Araçların geçişleri sırasında Adana-Ceyhan karayolu trafiğe kapatılacak.

Ceyhan'daki tören 12. 3014. 30 saatleri arasında, tören için kurulan güneş geçirmez ve klimalı özel bir çadırda yapılacak. Türkiye tarihindeki en büyük organizasyonlardan biri olması açısından ayrı bir önem taşıyan ve uluslararası organizasyonlara imza atmış üç firmanın konsorsiyumunda hazırlıkları sürdürülen tören için 33, 5 milyon dolar harcanacağı tahmin ediliyor.

Bir hayal gerçek oldu

Azeri petrolünün Türkiye'ye boru hattıyla nakli fikri, SSCB'nin dağıldığı 1991 öncesine kadar uzanıyor. 15 yıl bu proje üzerinde çok tartışmalar yapıldı, açık ve gizli büyük güçler arasında büyük mücadeleler yaşandı. Azerbaycan petrolleri için hazırlanan BTC projesinin resmen ortaya atıldığı 1992 yılında İran'ı geçiş rotası içine almış ve dünyaya Azerbaycan-İran, Nahçıvan-Türkiye olarak ilan edilmişti. Ancak bu rota İran rejimine karşı tavrı belli olan ve ekonomik ve ticari ambargoyu sürdüren ABD'den tasvip görmedi. Daha sonra Gürcistan üzerinden Türkiye alternatifini geliştirildi. Buna karşılık, Rusya'nın da destek verdiği, Türkiye'nin Boğazlar endişesini göz ardı eden Karadeniz'e uzanan hatlar ile boğazları by - pass edecek ekonomik değeri zayıf alternatif hatlar ortaya atıldı.

Anlaşmazlıklara ABD'nin de katkısıyla 1999 İstanbul'da yapılan AGİT Zirvesi sırasında bir orta yol bulundu ve taraf ülkelerin liderleri İstanbul'da bir araya geldi. Dönemin ABD Başkanı Bill Clinton'ın şahitliğinde, 9'uncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, dönemin Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ve Gürcistan Cumhurbaşkanı Eduard Şevardnadze, Azeri petrolünün Ceyhan'a akıtılmasını öngören paket anlaşmalara imza attılar. Söz konusu anlaşmalara Clinton da gözlemci sıfatıyla imza koydu. Aynı törende Kazakistan, yeterli petrol olması halinde Bakü-Ceyhan'ı kullanma taahhüdünde bulundu.

1999'da atılan imzalar gereğince 2000 sonunda temel mühendislik çalışmaları başlatıldı. 2003 yılında da ilk kazma vuruldu. Ceyhan'a ilk petrol 28 Mayıs 2006 tarihinde ulaşırken, haziran başında da tankerlere ilk yükleme yapıldı. Tam kapasite ile çalıştığında yılda 50 milyon ton petrol taşıyacak olan bin 774 km uzunluğundaki hat, yaklaşık 4 milyar dolara mal oldu.

BTC maliyetlerinin yaklaşık yüzde 30'u öz kaynaklarla finanse edilirken, toplam tutarın geri kalan yüzde 70'i üçüncü tarafların sağladığı finansman ile karşılandı. Çelik borular, bütün güzergâh boyunca toprağın altına gömülü olarak döşendi. Arazi sahipleri ve kullanıcılarına, inşaat aşamasındaki aksaklıklar nedeniyle tazminat ödendi.

Boruların döşenmesinin ardından araziler eski haline getirildi. Arazi sahipleri, güvenlik sebebiyle konulan bazı kısıtlamalara tabi olarak arazilerini yeniden kullanabilecek.

Enerji Bakanı Hilmi Güler'in açıklamasına göre, hat tam kapasiteyle çalışmaya başladığında Türkiye, yılda 250300 milyon dolar civarında gelir elde edecek.

Gürcistan'ın elde edeceği gelirin de 50 milyon dolar seviyesinde olacağı belirtiliyor.

Projenin Türkiye kesiminin yapımı, 1, 3 milyar dolara BOTAŞ'a ihale edilmişti.

Maliyet, 100 milyon dolar tutarındaki kamulaştırma bedeliyle birlikte 1, 4 milyar dolara ulaştı, ancak kapsam değişiklikleri sebebiyle tam maliyetin bir süre sonra kesinleşeceği belirtiliyor.

DEVLET BAŞKANLARI ADANAYA GELDİ

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı'nın açılış törenine katılmak üzere kendilerine ait özel uçaklarıyla İncirlik hava alanına indi. Buradan Tarsus-Adana-Gaziantep Otoyulu üzerinden BTC'nin açılışının yapılacağı Ceyhan'a geçen protokol için çevrede özel hareket timleri ve polis tarafından güvenlik çemberi oluşturuldu.

Cumhurbaşkanları ile Başbakanın uçağı İncirlik Hava Üssüne inmeden önce Adana Emniyet Müdürlüğünde görevli Çaki isimli polis köpeği tarafından tüm araçlar güvenlik gerekçesiyle kontrolden geçti. Üsse Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in dışında Başbakan Erdoğan, Erdoğan'ın koruma araçları, yabancı cumhurbaşkanlarının makam araçları, eskortlar, ambulanslar, dış delegasyonları taşıyacak olan otobüsler Çaki'nin güvenlik kontrolünden geçti. Başbakan'ın makam aracı kontrolden geçerken korumalar tarafından basın mensuplarının görüntü ve fotoğraf çekmesine izin verilmedi. Cumhurbaşkanı Sezer, konuk Devlet Başkanları Aliyev ve Saakaşvili kendilerine tahsis edilen özel araçlarla karayoluyla BTC Petrol Boru Hattının açılışını gerçekleştirecekleri Ceyhan ilçesine geçtiler.

comments powered by Disqus

Hopam.com'un notu: Okuduğunuz haber sitemize 13.07.2006 tarihinde Hayati Akbaş tarafından girilmiştir. Her ne kadar yayın ilkelerimiz doğrultusunda belli bir süzgeçten geçirmiş olsak da haberin yazım kurallarına ve etik teamüllere uygunluğu, içeriğinin doğruluğu ve tarafsızlığı Hopam.com tarafından garanti edilmemektedir. Bununla birlikte, haber metni veya ilgili diğer materyalleri kısmen ya da tamamen kopyalanması, yayımlanması, uyarlanması, çevirisinin yapılması, değiştirilmesi ve başka yayın organlarında paylaşılması söz konusu muhabirin iznine tabidir.