Artvin Lif-levha Fabrikası Emekçileri Biraraya Geldi

13/08/2015 10:37

Artvin Lif Levha Fabrikası Emekçileri 10'uncu Kez Bir Araya Geldi.


Haber: Hayati Akbaş







Artvin'de 1975 yılında başlayıp 1998 yılında kapanan Lif levha Fabrikası emekçilerinin düzenlediği geleneksel buluşma programında bir araya geldiler.

Bir dönem Artvin’in en önemli istihdam ve gelir kaynağı olan Artvin Levha Fabrikası 1990’larda zarar ediyor gerekçesiyle kapatılmış kapatılan fabrikanın çalışanlarının kimi başka kurumlara gitmiş, kimi ise emekli olmuştu.

Yıllarca birlikte çalışan ve çok güzel dostluk kuran Lif Levha çalışanları her yıl bir araya gelerek bu dostluklarını yaşatmayı amaçlıyor.

Bu yıl 10'uncusu yapılan Liflevha Fabrikası Emekçilerinin geleneksel buluşması 8 Ağustos Cumartesi Günü Artvin Kafkasör Yaylasında ki Yavuz İnce'nin işletmeliğini yaptığı Dağ Evleri Tesislerinde gerçekleştirildi.

10'uncu kez kes toplanan emekliler bu geleneksek hale getirdikleri toplantıyı her yıl devam ettireceklerini ifade ettiler. Eski günlerin anılarak yad edildiği buluşmada hayatını kaybedenlere rahmet okundu. Bu yıl Kemal Ulvi Aşıkoğlu, Turan Beken, Erol Çağal ve Yaşar Tekin Alkan’ın organizasyonluğuyla gerçekleşen Lif Levha çalışanları geleneksel buluşması yine duygusal anların yaşanmasına neden oldu. İlçelerden de yoğun katılımın olduğu buluşmaya yaklaşık 60 Lif levha Fabrikası çalışanı katıldı. Artvin Merkez’in tek fabrikası olan Artvin Lif Levha Fabrikası işletmeye açıldığından kapanışına kadar birçok aileye ekmek verirken, Artvin’e de ekonomik değer katıyordu.

Geleneksel buluşmayla ilgili bir açıklama yapan Turan Beken Artvin Lif Levha Fabrikası’nın işyeri olduğu kadar bir aile çatısı olduğunu belirterek; "Artvin Lif Levha Fabrikası bir üretim merkezi, fabrika olduğu kadar bir aile çatısıydı. Biz Lif Levha çalışanları birbirimizi çok tutardık. Saygı ve sevgi çerçevesinde çalışırdık. Özelleştirme kapsamında maalesef fabrikamız önce zarar ettirilerek, daha sonra kapatıldı. Biz Lif Levha Fabrikasını anılarda yaşatmaya, bunun için bir araya gelmeye devam edeceğiz. Biz Lif Levha Fabrikası çalışanları olarak her zaman saygı, sevgi çerçevesinde kalırdık. Fabrikamızı kapattılar, tarih oldu. Ama biz o günleri yeniden yaşatmak için halen bir araya gelir, o günleri yâd ederiz, konuşuruz. Bu çok az görülen bir vefanın, dostluğun göstergesi, nadide örneklerindendir. Bundan sonra gelecek yıl yapılacak 11’nci geleneksel Lif Levha fabrikası çalışanları programına katılmak isteyen arkadaşlarımızı şimdiden davet ediyorum" dedi.

Lif Levha Fabrikası Tarihçesi, Dünü Ve Yaşananları

Lif Levha Fabrikası çalışanlarından araştırmacı yazar, Erol Çağal (76) fabrikanın kuruluşu, faaliyeti ve özelleştirme sürecine girişiyle başlayan gelişmeleri kaleme alarak tarihe belge olarak bıraktı. Çağal’ın hazırladığı bu tarihi vesika niteliğindeki yazısı şöyle;

Artvin’in geçmişinde birçok Artvinliye ekmek kapısı olmuş Lif Levha Fabrikasından geriye sadece anılar kaldı.

Lif Levha Fabrikasının bulunduğu alan Artvin Çoruh Üniversitesine tahsis edilmiş ve bu alanda 2007 yılında üniversitenin şehir yerleşkesinin temelleri atılmıştı. Birçok insana ekmek teknesi olup birçok insanı emekli yapan Fabrikadan geriye kalan anılar oldu. Artvin tarihinde önemli bir yere sahip olan yeni neslin bilmediği fabrikanın hikâyesi şöyle:

Lif levha fabrikası kurulmasına karar verildiği tarih 1965 yılıdır. Orman Genel Müdürlüğüne bağlı olarak fabrika içinde S. S. C. B. ’ye gitmeye karar veriliyor. Artvin Orman Başmüdürü Ahmet Soma Fabrika Müdürü Kamil Özlem ve teknik grup gidiyor. Bu fabrika ile Artvin Giresun arasındaki orman bakımı için istediklerini söylüyorlar. S. S. C. B heyeti inceliyor, bakım sahası büyük olduğundan 110. 000 ster bir yılda işleyecek 25. 000 M3 levha elde eden fabrikayı veriyorlar. Rus heyeti bir misal veriyor. 120 M²’lik evde 5 aile bir arada yaşayabilir mi? Sizin ormanlar ona benziyor. Siz ormanları yaşayacak duruma getirirseniz çok güzel ormanlar elde edersiniz. Karışımı güzel yaparsanız 4 ster odundan 1 M3 levha elde edersiniz. Ormanlarınız da güzel olur.

Fabrika sahasının 1959 yılından 1999 yılına kadar olanını anlatmaya başlayayım. Fabrika sahası Çayağzı Mahallesinde bulunmaktadır. Yüzümüzü Çoruh’a doğru çevirince solda Karayolları önde Çoruh sağda Öğretmen Okulu arkada ise Artvin görülmektedir. Fabrika sahası Adnan MENDERES Başbakan olduğu sene bu arazi satın alındı. Alınan arazi yalnız fabrika sahası için alınmıştır. Bu sahaya kâğıt fabrikası kurulmaya karar verildi. Burası bir müddet boş durdu. 1962 yılında bu fabrika Giresun iline gitti. Sonra buraya maden ayırma fabrikası yapılmasına karar verildi. Bir müddet öyle durdu. O da 1964 yılında başka bir ile gitti. 1965 yılında buraya Lif Levha Fabrikası yapılmasına karar verildi. Süleyman DEMİREL temel atma törenine geldi. Orman Başmüdürlüğü Çoruh kenarında taş duvarla inşaata başlamışlardı ve inşaat durduruldu. 1966 yılında inşaat ihale edilerek Müteahhide verildi. Müteahhit 1967 yılında inşaata başladı. Başmüdür Ahmet SOMA idi. İnşaat kontrol ekibi kuruldu. İlk ekipte olanlar;

1- Osman Bibinoğlu Yüksek İnşaat Mühendisi, 2- Kamil Özlem Orman Mühendisi, 3- Kayan Stat İnşaat Mühendisi, 4- Şükrü Yılmaz Makine Teknikeri, 5- Ahmet Eryiğit İnşaat Yardımcı Personeli, 6- Ali Gökyiğit İnşaat Yardımcı Personeli, - Mustafa Oflu İnşaat Yardımcı Personeli, 8- Mehmet Salatacı İnşaat Yardımcı Personeli, 9-Erol Çağal İnşaat Yardımcı Personeli olarak çalışmaya başladı. Birazda elemanları tanıtalım.

Osman Bibinoğlu: Adnan Menderes ile Yassı Adada yatmış kendi Artvinli fakat Konya Milletvekilliği yapmış o zaman Konya ovasını suya kavuşturmuştur. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü yapmıştır. Fabrika kurulurken Süleyman Demirel başbakandı. Bunu buraya kendi vilayetinde yapılacak olan fabrikaya yardım etmesini isteyince oda Artvin’e gönüllü gelmişti. İngilizce, Rusça ve Gürcüce dillerini biliyordu. Sonradan İstanbul Boğaz Köprüsü bittiği zaman köprüyü teslim aldı.

-Kamil Özlem: Rusça ve İngilizce biliyordu. Kendisi Tokat’lıydı. -Kayan STAT: İngilizce, Almanca ve Rusça biliyordu. -Ali Gökyiğit: Osman BİBİNOĞLU ile Ortaokulda arkadaş olduğundan İnşaatta yanına aldı.

Saha ancak fabrikaya yetiyordu. Onun için trafo, idare binası, lojmanlar, sosyal tesislerinin yerleri 1967 yılında istimlâk edildi. Saha içinde Karayollarına yakın eski yıkılmış saray temeli vardı. Son alınan yerde 500 yıllık çınar ağacı vardı. Fabrika deresi tam sahanın ortasından akardı. İnşaat başladı. İlk olarak fabrika sahasının ortasından geçen fabrika deresini Öğretmen Okuluna sıfır olacak şekilde yapılmaya başlandı. Dere betondan yapıldı. Öğretmen Okulunun bulunduğu kısım aynı zamanda okulun duvarı oldu. Okuldan dereyi görmek mümkün değildi. Derenin hızını kesmek için iki tane çağlayan yapıldı. Üstüne iki köprü yapıldı. Biri fabrika sahasına girmek için diğeri Çayağzı Mahallesini birleştirdi.

Çoruh kenarındaki duvarlar sahanın kodu 210 metreye göre ayarlandı. Temel eşmeler elle yapılıyordu. 1967 yılında duvar temellerinin alt kısmı tamamen bitti. Öretmen Okulu tarafından 210 koduna çıkacak şekilde kalıplar yapıldı. Sabah 07’00’de işbaşı yapılarak geçe 24. 00’a kadar beton işi bitiyordu. Bizlerde inşaatın başında devamlı duruyorduk. Müteahhidin İşçi mevcudu 210 kişi idi. Çoğu Narman’dan gelmişlerdi. Ardanuç ve Yusufeli ilçesinden çalışan arkadaşlar vardı. Burada çadırlarda kalınırdı. İş kazası çok az olurdu.

Fakat hastalanma fazla idi. Hastalanan arkadaşlar Hastaneye götürülünce doğru film makinesi bile yoktu. Fakat tek bir operatör yardımcıları vardı. Fabrikanın işçileridir diye gece yarısı muayene yaparlardı. Bu olaydan çok etkilenen fabrika Müteahhidi Talip KARAMAN inşaat şantiyesinde bunu söyledi. Çayağzı Mahallesi Camii’ni yaptıracağım. Durumum iyi olunca Artvin Hastanesine elimden geldiğince cihaz hediye edeceğini söyledi. Artvin Hastanesine çok cihaz hediye etmiştir. 1968 yılında Çoruh Nehri fazla büyüyünce Çoruh kenarında çakıl ve kumları aldı. Diğer taraftan da lojmanların altındaki duvarlara devam ediliyordu. Bu duvarların arkalarına taş duvar ve dolgu yapıldı.

Duvarlar tamamen 1969 yılında bitti. Sahaya dozerler girdi. Sahada tam dört dozer çalışıyordu. Bir dozerde sosyal tesislerin yerini de düzeltiyordu. Burada bulunan çınar ağacı duvarlar yapılarak oturma parkı yapıldı. Burada trafonun yeri, idare binası, 80 kişilik misafirhane, 49 hanenin oturması için 4 adet lojman, 120 kalacak işçi pavyonu inşaatları da başladı. Bu inşaatlar 1971 yılında tamamen bitmiştir. Talip Karaman yapmış olduğu inşaatları teslim ederek ikinci yapılan ihaleye girmedi. İkinci ihale yapıldı. İşi Müteahhit Abdülkerim Gençoğlu aldı. Kontrollüğü Bayındırlık Müdürlüğüne verildi. Osman Bibinoğlu, Kayan Stat Rusların yaptığı Konya Seydişehir ilçesine gittiler. Kamil Özlem özel sektöre gitti.

Yeni Fabrika Müdürlüğüne Şefik Nohut geldi. Kendisi Orman Mühendisi Trabzonlu hanımı ise Artvinliydi. Kendisi yeni bir ekip kurdu.

-Şefik Nohut Müdür, -Rafet Kırdar Muhasebeci, -Selim Balcı Veznedar, -Ahmet Eryiğit Ayniyat Saymanı, -Erol Çağal Malzeme Ambarcısı, -Selahattin Özbayrak Memur, -Gülşen Özbayrak Memur, -Mehmet Salatacı Memur, -Şükrü Yılmaz Teknik Sınıf, -Mustafa Oflu Teknik Sınıf, -Ali Gökyiğit Teknik Sınıf,

Fabrika binası 1971 yılında başladı. Fabrika binasında yongalama bölümü üç kat, diğer bölümler iki kat yapılacaktı. Bina başlayınca Rusya’dan Mühendisler geldi. Bunlar Boris Kovalyok Makine Mühendisi, Yuri Pinkov Laboratuar Mühendisi, Borya Komiratiaw Elektrik Mühendisi, Jozef Baran Makine Mühendisi Polonyalı, Polonya’dan fabrika malzemeleri bir gemi ile Hopa Limanına geldi. Bir yandan gelen malzemeyi sandıklarla fabrika sahasına istif yapılıyordu. Gemiden bütün malzemeler geldikten sonra yabancılar ve ben gelen bütün malzemelerin bakımını yaptık. Bakım 1971-1973 yılları arasında bitti ve montaja hazır duruma geldi. Bina inşaatı yapılınca ağır malzemeler yerleştirildi.

Fabrika binası 1974 Ocak ayında bitti. Fabrikaya montaj için işçi alınmaya başlandı. 75 tane sanat okulu mezunu alındı. Düz işçi 120 kişi alındı. Teknik eleman alındı. Makine Mühendisi Yılmaz Kaya, Teknikerler Uğurtan Yılmaz, Hikmet Meriç, Nedim Leventoğlu, Cafer Beken, Temel Aktaş, Müdür Yardımcısı Aydın Dizdar, idareye bekçi alındı. Bunlar Hüseyin Mert, Cemil Keskin, Kamil Yıldırım, inşaattan gelenlerle 216 kişi oldu. Müdür tarafından lojmanlar dağıtılmaya başlandı. A Blok Müdür Lojmanı, B Blok Mühendis Lojmanı, C Blok Memur Lojmanı, D Blok ise İşçi Lojmanı olarak verildi. Buradan Bayındırlık Müdürüne de Lojman verildi. Bana da lojman verildi.

Fabrikanın Bölümleri: 1- Kazan Dairesi, 2- Yongalama, - Defigratör, 4- Refinatör, 5- Labaratuvar, 6- İlaçlandırma, 7- Dökme Makineleri, 8- Pres, 9- Fırınlar, 10- Otomasyon, 11- Ebatlandırma, 12- Elektrik, 13- Mamul Madde, 14- Malzeme Ambarları, 15- Mamul Madde Ambarı 16- İdare Bölümü, 17- İtfaiye, 18- Atölyeler,

Alınan elemanlar her yere taksim oldu. Ayrıca Polonya’dan 14 tane teknik eleman geldi. Ormana bağlı fabrikalardan da ustalar geldi ve montaj başladı. Bu arada Polonya’ya teknik elemanlar bir aylık süre için gittiler. Bunlar Şefik Nohut, Yılmaz Kaya, Şükrü Yılmaz, Hikmet Meriç, Nihat Özdemir, Yenilmez Silahtaroğlu, Temel Aktaş Montaj 01. 06. 1979 tarihinde bitti. Yabancılar fabrikayı 24 saat çalıştırıp teslim etme mecburiyeti vardır. O ara hammadde alımı için görevli Orman Teknikeri Hasan Bağdatlı göreve başladı. Polonya’ya giden elemanlar geri geldi. Zamanında yapılan üç adet kesen kuyu fabrikaya lazım olan suyu saniyede 36 litre vermektir. Fakat karar verildi. Müdür lojmanı ile misafirhane arasına havuz yapıldı. O ara derin eşilince misafirhaneye ekli ocak kısmı oynadı. Halen yine aynı durmaktadır. Fabrikaya 6, 3 KW 6300 V trafodan elektrikte bağlandı. İtfaiye ekibi kuruldu. Personel dörde bölündü. Bir vardiya de 35 kişi çalışmasına karar verildi. 30 kişi ise bakım için ayrıldı. Mekanik, elektrik ve otomasyon atölyeleri açıldı.

17/06/1975 tarih Saat 19:25’te ilk üretim gerçekleşti. Yabancılar 24 saat çalıştırıp bizim elemanlara bıraktılar. Ondan sonra çalışmaya devam edildi.

Fabrikanın Çalışma Şekli: Fabrikanın çalışan motorların ve bölümlerinde 1 metre yüksekliğinde çalıştırmak için elektrik panoları vardır. Aynı zamanda bunlar vardiya amirinin odasına bir ekranla bağlıdır. Ekranda arıza olunca görünmektedir.

Fabrikada Olan Olaylar: 1975 yılında fabrikanın teslim evraklarını Genel Müdürlüğe götüren Selim Balcı Trabzon’dan bindiği gece otobüsünde gelirken Ormanlı Köprüsünün önünde taşocağı vardı. Oradan otobüs yolcuları Çoruh Nehrine atmıştır. Selim Balcı Çoruh Nehrinde kaybolmuştur.

06. 07. 1976 tarihinde fabrika otobüsü kiralanmıştı. Cezaevinin orda ki virajı dönemeyerek askeriyeye düştü. Arkadaşlardan bazıları yaralandı. Şoför Sedat Bilsen, Mustafa Çelik öldü. O sıra Hastaneye Ankara’dan 3 aylığına her branştan doktor gelmişti.

Fabrika 1990 yılında KİT kapsamına alınarak personel sözleşmeli oldu ve bayi sistemine dönüldü. Her ilde bayiler vardı. Dışarıya serbest mal satılmayacaktı. Malı sahaya yığılmaya başlandı çünkü ambarlarda yer kalmadı. Türkiye’deki bayilere telefon ve resmi yazı gönderildi. Fakat kimse cevap vermedi. Fabrika bakıma alınmaya karar verildi. O ara Antalya, Erzurum, İstanbul ve Isparta bayileri mal istedi. Hepsine istenen mal yollandı. Fabrikada Süleyman Demirel’in kardeşi tarafından malın hepsi alındı diye dedikodu ortaya çıktı. 1994 yılında Rusya’dan odun alındı. Bu odunlar çok yağlı bir odundu. Bu odunlar Greyin altına yığılmıştı. Tahminen 500 ster odun kalmıştı. Orda yangın çıktı. Söndürmek için Rize, Oltu itfaiyeleri geldi. Odun yandı. Diğer yerler kurtarıldı. Odun bitmek üzere idi. Fabrika bakım kararı da alınmıştı.

Artvin’den giden arabalar dışarıdan Artvin’e çok ucuz mal getiriyorlardı. Kavun, Karpuz, Mandalina, Portakal getirerek ucuz satıyorlardı. Çimento ve Çorum ilinden tuğla getiriyorlardı.

1998 yılında fabrikayı Artvin Yöresel Kalkınma Hizmet Vakfı tarafından alındı ve bakımı yapılarak 1999 yılında hurdaya gitti. Malzeme ambarlarında 2010 yılına kadar yetecek malzeme vardı. Onlarda hurdaya gitti. 1985 yılında yongalama bıçaklarını bilemek için yaptırılan çanak taşlarının tanesi 250, 00. -TL’den alındı.

comments powered by Disqus

Hopam.com'un notu: Okuduğunuz haber sitemize 13.08.2015 tarihinde Hayati Akbaş tarafından girilmiştir. Her ne kadar yayın ilkelerimiz doğrultusunda belli bir süzgeçten geçirmiş olsak da haberin yazım kurallarına ve etik teamüllere uygunluğu, içeriğinin doğruluğu ve tarafsızlığı Hopam.com tarafından garanti edilmemektedir. Bununla birlikte, haber metni veya ilgili diğer materyalleri kısmen ya da tamamen kopyalanması, yayımlanması, uyarlanması, çevirisinin yapılması, değiştirilmesi ve başka yayın organlarında paylaşılması söz konusu muhabirin iznine tabidir.
Benzer Haberler
Benzer içerik bulunamadı.


En Çok Okunan Yaşam Haberleri
 » Türklim Olağan Genel Kurulu Yapıldı...
 » Necmettin Orman Vefat Etti!...
 » Hopa’da Gözyaşı Ve Acı Vardı...
 » Chp’den Sonra Akparti’den Miting Ha...
 » Rauf Başar Ödül Töreni Düzenlendi...
 » Artvin’de Kayak Şenliği Sona Erdi...
 » Doğu Karadeniz İçin Yeni Bir Fırsat...
 » Hopa’nın Kadınları, Muhteşemsiniz!...
 » Hopa Tso Açü Meslek Yüksekokulu’nu...
 » Hopa’da Sivil Savunma Programı Gerç...